‘Ben je de discussie aan het winnen of elkaar aan het verliezen?’ Deze slogan hoorde ik op de radio. Hij blijkt van Sire te zijn. De zin trof me in mijn hart. Dit is, voor mijn gevoel, wat de polarisatie in Nederland doet ontstaan, verergeren, in stand houdt. Dan moet het tegenovergestelde de oplossing zijn om polarisatie te verminderen en mensen dichterbij elkaar te brengen…
In het dagelijks leven
Als we aan polarisatie denken, lijkt het vaak over de politiek te gaan. Neem het gemiddelde debat in de kamer: is het echt een debat? Of is het een wedstrijd met het doel om de ander onderuit te halen en dus te winnen? Ik krijg de indruk dat het gaat om wie het debat ‘wint’, in plaats van een goede oplossing te vinden.
Maar het gebeurt net zo goed in het dagelijks leven. Op het werk, thuis, op straat; we zijn elkaar vaak aan het bewijzen wie er gelijk heeft; om de discussie te winnen en zo de ander te verliezen. Mensen graven zich in, in hun eigen bubbel; hun eigen waarheid en houden soms niet op met bewijzen dat zij het bij het juiste eind hebben en dus winnen. Zeker bij onderwerpen die ons na aan het hart gaan. We kunnen er allemaal wel een paar bedenken.
Een voorbeeld
Een voorbeeld van een onderwerp, waarvan ik in mijn praktijk vaak hoor dat het speelt. Een gesprek tussen twee mensen met twee meningen:
Jan: “Thuiswerken is goed voor de medewerkers. Ze kunnen hun eigen tijd indelen, zijn veel effectiever en bla bla bla.”
Marie: “Thuiswerken is juist niet goed voor medewerkers. Het is slecht voor de werk-privé balans, de creativiteit en het bevordert het team-gevoel niet, want bla bla bla.”
Jan: “Ja, maar flexibiliteit is een van de belangrijkste zaken voor medewerkers. Ik las op internet op site X dat…bewijzen van eigen gelijk…”
Marie: “Daar geloof ik helemaal niks van. Het hangt er maar vanaf waar je op googelt op internet. Mijn ervaring is… Ik heb gemerkt dat ons team elkaar niet meer weet te vinden. Mensen groeien uit elkaar. We zijn ook minder creatief omdat we geen tijd meer met elkaar hebben om eens lekker te brainstormen. Daardoor…”
Jan: “Dat kan jouw gevoel of observatie zijn, maar onderzoek wijst toch echt uit dat…bewijzen van eigen gelijk… Bovendien, ik loop al wat langer mee en vroeger…”
Marie geeft het uiteindelijk op. Zij heeft minder bewijslast dan Jan en geeft zich gewonnen. Ze staan lijnrecht tegenover elkaar en zijn elkaar aan het verliezen.
Het kan ook anders
Jan: “Thuiswerken is goed voor de medewerkers. Ze kunnen hun eigen tijd indelen, zijn veel effectiever en bla bla bla.”
Marie: “Thuiswerken is juist niet goed voor medewerkers. Het is slecht voor de werk-privé balans, de creativiteit en het bevordert het team-gevoel niet, want bla bla bla.”
Jan: “Dat is grappig. We denken er allebei heel anders over. Wat is jouw ervaring met thuiswerken eigenlijk?”
Marie: “Ik merk dat ik het lastig vind om te stoppen, even pauze te nemen. Ik sla mijn lunch vaak over. Ik heb het gevoel dat ik continu bereikbaar moet zijn. Als ik ook maar even naar de bakker loop om een broodje te halen, voel ik me schuldig.”
Jan: “Mmm, dat schuldig voelen herken ik wel. Ik ben, zoals ik zei, veel productiever, maar neem inderdaad weinig pauze. Aan het eind van de dag heb ik dan een stijve nek van al dat computeren.”
Marie: “Ja, die stijve nek herken ik ook. En natuurlijk ben ik ook productiever thuis, maar ja, ik mis het contact met collega’s wel. Het sparren met elkaar. Lol maken.”
Jan: “Dat je behoefte hebt aan sparren, begrijp ik wel. Dat kan toch ook online?”
Marie: “Jazeker, maar dan is het korter, functioneler. Er is geen tijd voor een praatje, een lolletje. En creativiteit laat zich al helemaal niet afdwingen online, is mijn ervaring.”
Jan: “Ja, dat is misschien wel zo. Online start de vergadering strak om 9 uur, terwijl op kantoor druppelt iedereen iets eerder binnen en kletsen we nog even. Dan heb je wel meer lol met elkaar.”
Zelfde onderwerpen. Een ander gesprek. Andere uitkomst.
Niemand wint het gesprek en Jan en Marie zijn elkaar niet verloren. Sterker nog, ze vinden elkaar op een aantal punten.
Wat is er zo anders in het tweede gesprek?
1. Jan neemt de moeite om uit te vinden hoe Marie over iets denkt èn ernaar te luisteren. ⇒ Eén iemand kan beginnen met luisteren naar de ander. Dat zit in onze cirkel van invloed!
2. Jan is nieuwsgierig naar het antwoord van Marie en probeert het niet te weerleggen. ⇒ Jan staat open en zit niet gevangen in zijn eigen waarheid of zijn eigen ideeën.
3. Doordat Jan dit doet, ontstaat er letterlijk ruimte bij Marie. Zij is bereid om hetzelfde voor Jan te doen: Vragen, luisteren, open staan, de eigen waarheid kunnen loslaten.
4. Jan en Marie willen niet winnen, ze zetten hun ego opzij en proberen elkaar te begrijpen.
5. Er ontstaat begrip aan beide zijden, hetgeen de verbinding vergroot.
Agree to disagree agreeably
Als je het niet eens bent, eindigt het gesprek, na echt naar elkaar geluisterd te hebben, op het niveau van respect voelen voor/ krijgen van de ander en begrijpen waarom de ander zo handelt of denkt. Agree to disagree agreeably, zeg maar.
Probeer het eens…
Als je het leuk vindt je ervaringen te delen, neem contact met me op of schrijf een reactie op deze blog.
Groet,
